TÜRKSOY Daimî Konseyi 42. Dönem Toplantısı Sonuç Bildirgesi

TÜRKSOY Üyesi Ülkeler Kültür Bakanları Daimî Konseyi 42. Dönem Toplantısı, 28 Kasım 2025 tarihinde Hazar’ın incisi ve 2025 Türk Dünyası Kültür Başkenti Aktau’da düzenlendi. Toplantıda TÜRKSOY’un 42. Dönem Çalışma Raporu ile 2024 yılı mali raporu onaylandı; Aktau 2025 Kültür Başkenti programı kapsamındaki faaliyetler memnuniyetle değerlendirildi ve gelecek dönem kültürel iş birliği gündemi karara bağlandı.

Daimî Konsey; Türk dünyası’nın kültürel dayanışmasına güçlü destek sunan Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’e; Aktau 2025 programını başarıyla yürüten Kazakistan Kültür ve Enformasyon Bakanı Aida Balayeva’ya; toplantıya ev sahipliği yapan Mangıstau Eyalet Valisi Nurdaulet Kılıbay’a ve Aktau Belediye Başkanı Abilkayır Baypakov’a şükranlarını sundu.

Toplantıya Kazakistan Kültür ve Enformasyon Bakanı ve TÜRKSOY 42. Dönem Koordinatörü Aida Balayeva başkanlık etti. TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev’in yanı sıra Özbekistan Kültür Bakanı Ozodbek Nazarbekov, Türkmenistan Kültür Bakanı Atageldi Şamyradov, Azerbaycan Kültür Bakan Yardımcısı Murad Hüseynov, Kırgızistan Kültür, Enformasyon ve Gençlik Politikası Bakan Yardımcısı A. Ş. Madaminov ve Türkiye Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Serdar Çam toplantıda yer aldı. Aktau’nun 2025 Kültür Başkentliği sürecine ilişkin kapanış değerlendirmesi Mangıstau Bölgesi Akim Yardımcısı Tilegen Abişev tarafından sunuldu.

Ev sahibi Bakan Balayeva, Aktau’nun Türk Dünyası Kültür Başkenti yılı boyunca Türk halklarının ortak kültür iklimine yeni bir dinamizm kazandırdığını ifade etti. Bu çerçevede yürütülen çalışmaların, yalnızca yılın faaliyet takvimiyle sınırlı kalmadığını; Türk dünyasında ortak kültür bilinci, görünürlük ve kurumsal dayanışmayı güçlendiren sürdürülebilir bir etki ürettiğini vurguladı. Balayeva ayrıca TÜRKSOY’un otuz yılı aşkın birikimini yeni dönemde sistemli, dinamik ve sonuç odaklı iş birliği modelleriyle daha da ileri taşımanın önemine dikkat çekti.

Genel Sekreter Raev'den Stratejik Açıklamalar: TÜRKSOY Yeni Bir Döneme Hazırlanıyor

Toplantıda söz alan TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, kurumun gelecek vizyonuna dair önemli açıklamalarda bulundu. Raev'in konuşmasının ana hatları şu başlıklarla öne çıktı:

Aktau 2025'in Başarısı ve Kolektif Katkı: Raev, Aktau 2025’in Türk Dünyası kültür diplomasisini derinleştiren, ortak hafızayı diri tutan ve kültürel etkileşimi artıran kapsamlı bir süreç olduğunun altını çizdi. Bu başarıda ev sahibi ülke ve şehir başta olmak üzere tüm üye ülkelerin ortak katkısının belirleyici olduğunu vurguladı.

Kurumsal Dönüşüm ve Güçlendirme: Raev, konuşmasının merkezine Türk Devletleri Teşkilatı’nın Gebele Zirvesi’nde kabul edilen “TÜRKSOY’un Geliştirilmesi ve Güçlendirilmesi Kararı”nı yerleştirdi. Bu kararın, TÜRKSOY'u uluslararası ölçekte daha etkin, görünür ve sürdürülebilir bir kültürel diplomasi kurumu haline getirmeyi hedeflediğini açıkladı. Bu doğrultuda kurumsal kapasite, yönetişim, dijital dönüşüm ve mali sürdürülebilirliği kapsayan kapsamlı bir güçlendirme belgesi hazırlanacağını duyurdu.

Yeni Dönem Çalışma Eksenleri: Genel Sekreter, dijital kültür platformları, ortak miras envanterleri, belgesel projeler, Türk Dünyası Film Fonu, ortak bayramların küresel tanıtımı ve gençlik odaklı programların TÜRKSOY’un yeni dönem çalışma eksenleri arasında yer alacağını belirtti. Raev, TÜRKSOY’un yalnızca etkinlik üreten bir yapı değil, aynı zamanda Türk halkları arasında güveni, dayanışmayı ve ortak gelecek bilincini güçlendiren büyük bir kültür ailesi olduğunu ifade ederek konuşmasını tamamladı.

Üye Ülke Temsilcilerinden Ortak İrade ve Yeni Davetler

Toplantıda söz alan delegasyon başkanları da kültürel iş birliğinin derinleştirilmesine yönelik ortak iradeyi teyit etti. Türkmenistan Kültür Bakanı Atageldi Şamyradov, kültür ve sanatın halklar arasında kalıcı bir dostluk köprüsü kurduğunu vurguladı. Kırgızistan Bakan Yardımcısı A. Ş. Madaminov, Aktau 2025'in ortak miras açısından değerli bir platform sunduğunu belirterek 2026’da ülkesinde düzenlenecek VI. Dünya Göçebe Oyunları’na davette bulundu. Özbekistan Kültür Bakanı Ozodbek Nazarbekov, TÜRKSOY’un güçlendirilmesi kararının teşkilatın kurumsal niteliğini yeni bir seviyeye taşıyacağını ifade etti. Azerbaycan Kültür Bakan Yardımcısı Murad Hüseynov, Şuşa Kültür Başkentliği deneyiminin Türk Dünyası birliğini pekiştirdiğini hatırlatarak 2026’da Birinci Türkoloji Kurultayı’nın 100. yılının tarihî önemine işaret etti. Türkiye Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Serdar Çam ise 2026 Ankara Türk Dünyası Turizm Başkenti ve 2026 Ziya Gökalp Yılı etkinliklerinde güçlü iş birliği beklentisini dile getirdi.

2026 Türk Dünyası Kültür Başkenti: Andican

Daimî Konsey, 2026 yılı Türk Dünyası Kültür Başkenti unvanının Özbekistan’ın tarihî şehri Andican’a devredilmesini memnuniyetle karşıladı. Konsey üyeleri, Andican’ın Türk Dünyası’nın ortak kültür mirasını taşıyan köklü kimliğiyle bu sorumluluğu başarıyla üstleneceğine dair inançlarını ifade etti. 2026 yılı programının TÜRKSOY Genel Sekreterliği, Özbekistan Kültür Bakanlığı ve Andican yerel yönetimi iş birliğiyle hazırlanacağı ve bir sonraki Daimî Konsey toplantısının 2026 yılında Andican’da gerçekleştirileceği karara bağlandı.

Toplantı sonunda kabul edilen kararların, TÜRKSOY’un kurumsal kapasitesini güçlendirmesi, Türk Dünyası Kültür Başkenti programının etki alanını büyütmesi ve üye ülkeler arasındaki kültürel dayanışmayı daha ileri bir seviyeye taşıması hedefleniyor. Aktau’dan Andican’a uzanan bu bayrak devri, Türk Dünyası’nın ortak kültür yürüyüşünün yeni dönemde de kararlılıkla süreceğini teyit eden güçlü bir mesaj olarak değerlendirildi.

TÜRKSOY Daimî Konseyi 42. Dönem Toplantısı Sonuç Bildirgesi

        TÜRKSOY Üyesi Ülkeler Kültür Bakanları Daimî Konseyi 42. Dönem Toplantısı, 28 Kasım 2025 tarihinde Hazar’ın incisi, 2025 Türk Dünyası Kültür Başkenti Aktau’da gerçekleşmiştir.

Daimî Konsey, TÜRKSOY’un faaliyetlerine büyük destek veren, 42. Dönem Toplantısına himayelerini esirgemeyen Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert TOKAYEV’e, Aktau 2025 Türk Dünyası Kültür Başkenti etkinliklerine büyük imkân sağlayan Kazakistan Cumhuriyeti Kültür ve Enformasyon Bakanı Sayın Aida BALAYEVA’ya, toplantıya ev sahipliği yapan Mangıstau Eyalet Valisi Sayın Nurdaulet KILIBAY’a ve Aktau Belediye Başkanı Sayın Abilkayır BAYPAKOV’a en derin şükranlarını bildirmiş ve aşağıdaki kararları almıştır:       

  1. Daimî Konsey, TÜRKSOY Genel Sekreterliği’nin 42. Dönem Çalışma Raporu ile 2024 yılı Mali Raporunu görüşerek onaylamıştır.
  2. Daimî Konsey, Kazakistan Cumhuriyeti yetkili makamlarınca 2025 Aktau Türk Dünyası Kültür Başkenti programı çerçevesinde yıl boyunca yürütülen faaliyetlere ilişkin bilgilendirmeyi takdirle karşılamıştır.
  3. Daimî Konsey, Özbekistan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığının Andican şehrinin 2026 Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak duyurulmasını memnuniyetle karşılamıştır.
  4. Daimî Konsey, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığının teklifi doğrultusunda 2027 yılı Türk Dünyası Kültür Başkentliği’nin Türkiye Cumhuriyeti tarafından üstlenilmesini ve ünvan alacak şehrin ilerleyen tarihlerde Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ilan edilmesini kararlaştırmıştır.
  5. Daimî Konsey, Türk Devletleri Teşkilatı 12. Zirvesi’nde Devlet Başkanları tarafından kabul edilen “TÜRKSOY’un Geliştirilmesi ve Güçlendirilmesi Kararı” doğrultusunda; TÜRKSOY Genel Sekreterliği tarafından “TÜRKSOY’un Geliştirilmesi ve Güçlendirilmesine İlişkin Taslak Belge”nin hazırlanması; söz konusu taslağın üye ülkelere iletilerek Dışişleri ve Kültür Bakanlıklarından görüş ve önerilerinin alınması; anılan Bakanlık temsilcileriyle yapılacak istişare toplantıları sonucunda nihai hâline getirilecek belgenin değerlendirilmek üzere Daimî Konsey’e sunulmasını kararlaştırmıştır.
  6. Daimî Konsey, TÜRKSOY Genel Sekreterliği tarafından hazırlanan “2026–2028 Strateji Belgesi”ni memnuniyetle karşılamıştır. 
  7. Daimî Konsey, TÜRKSOY tarafından yürütülen geleneksel faaliyetler ve üye ülke Kültür Bakanlıklarının önerileri doğrultusunda hazırlanan TÜRKSOY 2026 Faaliyet Programını onaylamıştır.
  8. Daimî Konsey, TÜRKSOY Teşkilatı 43. Dönem Koordinatörlüğü’nün Özbekistan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı tarafından üstlenilmesini ve 43. Dönem Daimî Konsey Toplantısı’nın 2026 yılında Andican’da düzenlenmesini kararlaştırmıştır.
  9. Aktau/Kazakistan, 28 Kasım 2025

 

TÜRKSOY 42. Dönem Koordinatörü                        TÜRKSOY 43. Dönem Koordinatörü

Kazakistan Cumhuriyeti Kültür ve                          Özbekistan Cumhuriyeti Kültür Bakanı

Enformasyon Bakanı Aida BALAYEVA                    Ozodbek NAZARBEKOV